domowa hodowla fretek MUSZU

Fretki osiągają dojrzałość płciową następną wiosną po urodzeniu, w wieku 8-12 miesięcy.
Wykazują sezonową aktywność płciową, samice między marcem a wrześniem, a samce od grudnia do lipca.
Okres rozpłodowy uzależniony jest od dnia świetlnego, reakcje przebiegają za pośrednictwem szyszynki i można na nie wpływać przez zmiany długości dnia świetlnego.

    U obu płci okrywa włosowa zmienia się w okresie później wiosny, a jesienią wyrasta grubszy podszerstek, który rozjaśnia okrywę włosową i nadaje jej bardziej puszysty wygląd. W sezonie rozrodczym sierść fretki przerzedza się, mogą również wystąpić częściowe wyłysienia.

    U samców rozwój jąder stymulowany jest przez krótki dzień świetlny. Zaczyna się w grudniu, s kończy w marcu, gdy zwierzęta są już gotowe do rozrodu.
Po osiągnięciu dojrzałości jądra znajdują się w tkance podskórnej w doogonowo-brzusznej okolicy brzucha i powiększają się oraz zstępują do moszny tylko między grudniem i lipcem w sezonie rozpłodowym.
Powiększenie spowodowane jest rozrostem nabłonka plemnikotwórczego i światła kanalików oraz rozrostem komórek Sertolego i komórek śródmiąższowych.
Między sierpniem, a grudniem gdy fretki nie rozmnażają się, jądra zmniejszają się.
Zdolność rozrodcza zmniejsza się po osiągnięciu wieku 3 lat.



    U samic pojawienie rui związane jest z wydłużającym się dniem.
Fretki są wrażliwe na wpływ przedłużonego światła dziennego w okresie zimowym i może u nich wystąpić ruja poza sezonowa.
Samice są sezonowo wielorujowe, ale występuje u nich owulacja indukowana i ruja może trwać 3-6 mc - jeśli nie są kryte.

    Stadium rozwoju rozpoznaje się po powiększeniu i barwie sromu, oraz pojawieniu się surowiczo-śluzowej wydzieliny z pochwy. Uwidoczniają się zmiany behawioralne, w tym zwiększona drażliwość, zmniejszone pobieranie pokarmu i ograniczony czas snu.

    Wysokie stężenie estrogenu w czasie rui może działaś szkodliwie na stan zdrowia samicy.

    Samice w rui tracą na wadze i nasila się u nich wypadanie włosów. Często występuje normocytarna, normochroniczna niedokrwistość i po początkowej leukocytozie i trombocytozie po około 8 tygodniach pojawia się leukopenia i trombocytopenia.

    Zaleca się aby samice niehodowlane, były implantowane suprelorinem

    Po kryciu srom zaczyna wysychać i ulega regresji w okresie ok 4 tygodni.

    Najlepiej rozmnażać fretki na początku sezonu rozrodczego, unikać zbyt długiego trwania rui u samic. Ponadto wysoka temperatura zmniejsza płodność samców i może wpływać na implantację, okres porodowy i laktację.

KRYCIE

   Samiec chwyta samicę za skórę na karku i ciągnie ja po pomieszczeniu, to może trwać nawet godzin.
Takie traktowanie jest niezbędne do wywołania owulacji, która wystąpi 30 do 35 godzin po kryciu.
Sama kopulacja trwa 1 do 3 godzin.

    Nasienie fretki prze żywa 36-48 godzin w drogach rodnych samicy i może przenikać przez pęcherzyki jajnikowe umożliwiając zapłodnienie przed owulacją.
    Embrion implantuje się w ścianie macicy 12-13 dni po zapłodnieniu, a ciąża trwa 40 do 44 dni.
    Łożysko jest pierścieniowate i śródbłonkowo - kosmkowe.

    Ciążę można potwierdzić badaniem palpacyjnym brzucha od 14 dnia, gdy płody będą wielkości małego orzecha włoskiego lub ultrasonografem od 12 dnia, gdy widoczne są powiększone rogi macicy.

    Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, wystąpi ciąża rzekoma trwająca 40 do 42 dni. Po tym czasie pojawi się powiększenie sromu wskazujące na powrót rui.
Może wystąpić także po 10-14 dniach po odsadzeniu lub przerwaniu ciąży. Samice mogą być kryte jeśli są w dobrej kondycji.
    Zdolność rozpłodowa samic zmniejsza się po trzecim sezonie rozrodczym.

CIĄŻA, PORÓD I LAKTACJA

    Ciąża trwa 40-44 dni. Długość ciąży zmniejsza się z wydłużeniem dnia świetlnego i wielkości miotu, a zwiększa wraz z wiekiem samicy o około 5 godzin przy każdej ciąży.

Ciężarne samice mogą być bardziej drażliwe i niepokojone przez inne zwierzęta w ostatnich dwóch tygodniach. Bezpieczniej więc je oddzielić.

    W czasie ciąży samica traci zimową okrywę włosową. Ważne jest zapewnienie jej odpowiedniego żywienia, powinna być karmiona pokarmem zawierającym 35-40 % białka i 18-20% tłuszczu, zwiększając jego ilość do 30% w czasie laktacji.

    Należy obserwować samice w czasie porodu, ponieważ istnieje duże ryzyko wystąpienia dystocja .
Najlepiej ograniczyć interwencję w czasie porodu, gdyż może ona wydłużyć poród

Samica może zjadać młode także przy niepokojeniu jej podczas pierwszych dni po porodzie lub przy zmianach temperatury otoczenia.
Niedoświadczone samice mogą ignorować swoje potomstwo i zamiast młodymi opiekują się zabawkami lub nawet ludźmi.

    Poród trwa zwykle 1 do 3 godzin, w miocie rodzi się 1 - 12 noworodków ważących 6 - 12 gramów.

Frecie noworodki rodzą się głuche i ślepe, ich ciało pokrywa delikatny włos.
Występuje u nich duża płytka tłuszczowa na grzbiecie szyi z apokrynowymi gruczołami potowymi w skórze, wytwarzającą wydzielinę ułatwiającą samicy rozpoznawanie potomstwa.

    Oczy otwierają się od 28 -34 dnia, kanały słuchowe od 32 dnia życia.
Mogą poruszać się i rozpoznawać matkę przed otwarciem oczu.

    W czasie laktacji samica jest bardzo wrażliwa na dźwięki o niskiej częstotliwości, wydawane przez noworodki.

Na początku frecia mama wylizuje młodym krocze, stymulując wydzielanie moczu i kału.
Noworodki są bardzo żarłoczne i samica musi wytwarzać olbrzymie ilości mleka.
Młode natychmiast zaczynają ssać.
Łatwo rozpoznać głodne młode fretki, ponieważ bez przerwy piszczą.

    Samica ma 8 sutków, ale jest w stanie wykarmić więcej młodych, jeżeli wytwarza dostatecznie dużo mleka.
    Mleko fretki zawiera 23,5% substancji stałych składających się z 34% tłuszczu, 25,5 % białek i 16,2 % węglowodanów.
Jeżeli uda się odchować 5 młodych, prawdopodobnie laktacja zapobiegnie wystąpieniu rui indukowanej.
Podczas rui indukowanej należy stale sprawdzać wagę młodych, gdyż wysoki poziom estrogenu ogranicza wytwarzanie mleka.

    Młode zaczynają jeść stały pokarm od trzeciego tygodnia życia, można je odstawić od matki w wieku  8 tyg, kiedy ważą przynajmniej 500 gramów.
W tym czasie jedzą ok 50 g stałego pokarmu dziennie i wypijają ok 125 ml wody.

    Śmiertelność wśród noworodków może być wysoka, czasem dochodząca do 8-10%, z powodu martwych urodzeń, wrodzonych wad.

Kanibalizm częściej występuje w dużych miotach, ale może być też wadą dziedziczną. Młode mogą padać także z powodu hipotermii lub wzdęcia, które zdarza się, jeżeli młode nadmiernie przejedzą się lub odchowywane są w złych warunkach higienicznych.

Śmiertelność zmniejsza się po 5 dniu życia.
Pozostawienie samicy w spokoju przez kilka pierwszych dni po porodzie i zapewnienie jej odpowiedniego pokarmu ogranicza ten problem.
Samicy należy uzupełniać dietę dodatkami witaminowymi i wapniem w celu zapobieżenia hipokalcemii.

    Transfer przeciwciał, zapewniający odporność młodym, odbywa się na zasadzie przechodzenia immunoglobulin przez śluzówkę jelit.
Przezśluzówkowe przenikanie IgG zachodzi przez pierwsze 30 dni życia, w wieku ok 2 tyg ich stężenie osiąga wartości dorosłych.
W mleku występuje IgA i IgM, ale w niezbyt dużych ilościach, dlatego tez stężenia u młodych fretek pozostają niskie, aż rozpocznie się wytwarzanie czynnej odporności ( w wieku ok 6 tygodni).
Odporność matczyna natomiast zanika w wieku 6-8 tygodnia.

    Młode fretki podwajają wagę urodzeniową w okresie pierwszych 5 dni, stopniowo rosną do 4 lub 5 tygodnia, a potem gwałtownie przyrastają na wadzę do 16 tygodnia, kiedy osiągają wagę dorosłych.

Występuje wyraźny dymorfizm płciowy, samce są 2 razy większe niż samce .

ODCHÓW RĘCZNY

Może być potrzebny odchów ręczny lub dosadzenie do innej matki, jeżeli miot jest bardzo liczny, występuje bezmleczność lub ginie matka.
Jeżeli samica żyje, może zapewnić ciepło, ochronę i stymulację oddawania moczu i kału.
Jeśli odejdzie wszystkie te funkcje musimy przejąć.
Odchów ręczny jest trudny, rzadko kończy sukcesem.
Można zastosować preparaty mlekozastępcze dla kotów.
Bardzo istotne jest ściśle przestrzegać rutyny, karmienie mlekiem o temp ciała w określonym czasie i ścisłe przestrzeganie higieny.
Początkowo noworodki należy karmić co 2 godziny, przy pomocy małej pipety .
Karmimy tak długo, aż zaspokoimy apetyt.

Od 2 tygodnia można zacząć podawanie pokarmu stałego.
Należy podawać pokarm dawany matce, zmiękczony woda z dodatkiem tłuszczu wołowego ( do osiągnięcia 30% zawartości tłuszczu w pokarmie)

Dużo lepszym rozwiązaniem jest podłożyć osierocone noworodki innej samicy. Należy umożliwiać im przedtem wymieszanie się z potomstwem przybranej matki, żeby przeszły ich zapachem i nie zostały odrzucone.